Elzevira

Het kunstwerk met de titel Bed van Maria Roosen dateert uit 1994. Ik zag het voor het eerst vorige week bij de Fundatie waar het tentoongesteld werd als een van de 50 kunstwerken sinds 1968 die staan voor 'Vrijheid'. Alle kunstwerken zijn gekozen door Hans den Hartog Jager. Het kunstwerk heet bed maar dat zag ik helemaal niet. Ik zag twee glazen borsten, ik zag breekbaarheid, broosheid en het bed is slechts de sokkel. Als je de hier bijgevoegde recensie uit 1994 in Trouw leest dan ziet de mannelijke recensent iets heel anders.

In de jaren zeventig werden we op de Europese School in Varese nog getest op tuberculose / PPD. We kregen de Mantoux test maar ook herinner ik me een bus voor school waar we klassikaal naartoe werden geleid en in een kleiner groepje naar binnen werden geroepen voor een röntgenfoto. Daarvoor moesten de kleren van boven uit en om de beurt moesten we voor een apparaat staan voor het doorlichten. Nadat ik uit die bus kwam riep een van de jongens uit de klas: 'hé I-- met de dikke tiete'. Nog geen idee wat je met die dingen die nog maar net aan het groeien waren moest, of kon maar de klassificatie was duidelijk, blijkbaar was ik eerder dan anderen. Op die leeftijd maakte het indruk.  Verder dan cup B heb ik het overigens nooit gebracht. In mijn herinnering was het een van de eerste dagen dat ik een bh droeg en die had ik speciaal aangetrokken op een dag dat we geen sport zouden hebben. Met een bezoek aan de röntgenbus had ik natuurlijk geen rekening gehouden. 

Vele jaren later waren er de zwangerschappen die gepaard gingen met grotere borsten en na de bevalling zelfs heel grote borsten die maar bleven zwellen tot het punt dat ik mastitis had. Geen pretje om borsten te dragen die vlak onder je sleutelbeen hangen. Ondanks de vroedvrouw die er al haar professionaliteit in legde om de baby goed aan te leggen, de tepel op de juiste wijze aan te bieden, werd borstvoeding helemaal niets omdat de tepels niet hapklaar bleken.  Jammer want nu werd het lastig om het kindje te voeden met de eerste moedermelk die boordevol antistoffen zit. 

Na verschillende zwangerschappen kon ik terugschalen naar een cup A en was ik enorm blij met modellen waar standaard allerlei opvulranden in zitten zodat het nog wat lijkt. 

Toen kwamen de jaren negentig en werd de maakbaarheid van de perfecte borst voor iedereen bereikbaar. Steeds vaker zag je in de damesbladen glamarous types die iets hadden laten liften, oppompen en toen dit soort ingrepen ook door de verzekering gedekt werd, kwam de ideale borst in zicht. Maar nadat ik rond 2007 de documentaire Beperkt Houdbaar van Sunny Bergman had gezien werd me duidelijk dat het met borsten is zoals met elk schoonheidsideaal: een momentopname. Wat we nu mooi vinden is dat over een aantal jaren misschien niet meer, of omdat het ideaal is veranderd of omdat we zelf ouder zijn geworden en een cup D dan niet meer bij ons past. Daarbij zijn ingrepen nooit zonder risico en liet ik het idee los dat mijn borsten ooit aan een schoonheidsideaal zouden voldoen. 

Tot ik twee weken geleden op een donderdagmiddag nietsvermoedend de bus voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker bezocht voor de tweejaarlijkse controle. Drie dagen later belde de huisarts dat er een afwijking was geconstateerd.  Nog eens twee dagen later had ik opnieuw een röntgenfoto gehad en lag ik een half uur later voor een echo klaar en werd me verteld dat ze een biopt zouden nemen. Aan het eind van de middag was duidelijk dat het niet goed is met die borst.  En nog eens drie dagen later vertelde de arts dat een borstsparende operatie niet mogelijk is. Nog eens een paar dagen later besef je dat het dus een amputatie wordt. Maar dat reconstructie tot de mogelijkheden behoort.

Oké dan. Betekent dat alle schoonheidsidealen weer actueel worden? 

Maar eerst en vooral moet toch echt de  k.ziekte worden bestreden.  

First things first. 

Bed Maria Roosen (Oisterwijk 1957) Bed 1994 glas, textiel, hout Onderdeel van de tentoonstelling Vrijheid Vrijheid – de vijftig Nederlandse kernkunstwerken vanaf 1968 is een ambitieus en tegelijk nogal ongebruikelijk project: op deze tentoonstelling toont Hans Den Hartog Jager op uitnodiging van de Fundatie vijftig ‘kernkunstwerken’, dit zijn toonaangevende kunstwerken die de afgelopen vijftig jaar in Nederland zijn gemaakt.

Maria Roosen (Oisterwijk 1957) Bed 1994 glas, textiel, hout

Maria Roosen (Oisterwijk 1957) Bed 1994 glas, textiel, hout collectie Museum Arnhem

NieuwerOverzichtOuder