Elzevira

Miljaardairsfamilie van der Vorm koopt huizen voor Syriers is de titel van het aritkel. Het is interessant vanwege de vervlechting tussen SNTR / De Verre Bergen, een goede doelenstichting (met ANBI-status) en het sociaal maatschappelijke project dat wordt uitgevoerd. Enerzijds komt het geld van de stichting en anderzijds van de overheid en dus van de belastingbetaler.
Door Peter Hendriks
Uit: Follow the Money

In het digitale tijdperk is zoeken naar sleutelwoorden in een tekst nog nooit zo makkelijk geweest. Ter illustratie.  Je ploetert op een scriptie over de invloed van het verleden op de hoofdpersoon in de sleutelroman van de schrijver.  Hij  (de gevierde schrijver) worstelt met zijn literaire alter-ego dat zwaar gebukt gaat onder het juk van zijn ooit zo dominante moeder. Klinkt ingewikkeld maar in literatuur is dat alledaagse kost. 

Let wel,  het boek van de  manlijke schrijver met een dominante moeder kan zomaar uitgroeien tot een sleutelroman.  Als  die dominante moeder drie schrijvende dochters had gebaard, betwijfel ik of het verhaal verder was gekomen dan de rubriek van een damesblad of een tv uitzending voor lotgenoten.  Wat me doet vermoeden dat zoons en dochters van de dominante moeder niet hetzelfde podium kiezen voor hun verhaal.  Maar dat is weer een heel ander verhaal. 

Hoe dat vroeger ging met dat onderzoek over die literaire sleutelroman?  Je schafte een brede kaartenbak aan, liefst zo'n grijze, waar de ernst van de zaak vanaf straalde en dat werd dan het ijzeren keurslijf van je onderzoek.  En al lezend zocht je naar  de relevante alinea's waarin het woord moeder, haat, tranen, boosheid, woede, ongeduld, drift en ga zo maar door in voorkwamen.  En die alinea's schreef je over. Elke emotie had zijn eigen kaart. En als je alles in kaart had gebracht, dan begon het zoeken naar de verbanden, de groete lijnen.  En met de scheiding tussen positieve en negatieve emoties was je alweer een stukje gevorderd en tekende zich de psychologie van de ik-persoon steeds duidelijker af.   Totdat die hoofdpersoon was uitgeplozen tot de allerlaatste zenuwinzinking.  

Nu heb je een digitale versie van het boek en je gaat aan de slag met de zoekfunctie van je computer. Control  F  en je weet meteen waar en hoe vaak bijvoorbeeld het woord liefde voorkomt in je boek ten opzichte van de tegenstelling haat.  Wat een vooruitgang.  

Bij een poging om de financiële onderbouwing te begrijpen van een ambitieus project van het roeiende deel van mijn watersportvereiniging, zocht ik naar clou's in de digitale stukken die de leden waren toegestuurd.  Omdat ik zwakker begaafd ben in cijfers dan in letters, ben ik een toelichtingen lezer. Ergens in de stukken hoopte ik zoiets te vinden.  Dat stukje tekst dat me als letterbezweerder verder zou helpen.  Alle stukken geopend (en het waren er veel) en met Control F doorzocht op de incipit: FINAN. Daarmee denk ik toch alle relevante zelfstandige en bijvoegelijke naamwoorden en werkwoorden te kunnen vinden en vooral  de alinea's met de toelichting.  Je krijgt dan snel wat je zoekt.  In dit geval was de opbrengst magertjes.

De onverwachte bijvangst van deze zoektocht is het besef dat  FINAN in veel indo-europese talen de letters zijn  die woorden inleiden zoals financieel, financiering en die dus verwijzen naar geld. 

In het Nederlands:  financieel, financiering, financieren

Engels:  Financial, finance, 

Frans:  Financiel, finance, 

Italiaans: Finanziario, finanze, finanziare

Duits: finanz, 

En dat betekent dat de etymologie voor financiële woorden in al die talen min of meer dezelfde is.  Toen het geld geexporteerd werd naar nieuwe taalgebieden kwamen de woorden mee en omdat zo'n begrip nog niet bestond werden die woorden overgenomen.  Ze hadden zo'n sterke en heldere connotatie dat vertalen en verbasteren niet nodig was. Dominante woorden zijn het,  die financiële.  Hieronder volgt de etymologie. 

uit: M. Philippa e.a. (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands

Interview van Wim Brands in VPRO Boeken met Joris Luyendijk over zijn nieuwe boek. Over de verontrustende werkelijkheid achter de schermen van 'The City'; het zenuwcentrum van de geglobaliseerde financiële wereld.

Guilty Pleasures wat dat zijn?  Wat mij betreft buitenmaatse  auto's waar je sowieso veel te veel voor betaalt als het enige realistische gebruik dat je ervan zult maken het overbruggen van  een afstand is over de Europese snelwegen.   Want gezien ons wegennet en de staat van onderhoud van de wegen zouden we toch allemaal in een middenklasser kunnen rijden. Je mag nergens harder dan 130 km per uur rijden en toch is het leuk om in zo'n bolide te rijden die 250 haalt. Een Guilty Pleasure dus.

Gisterenavond rond een uur of half 7 rijdend door Utrecht kwamen we op de Voorstraat, zoekend naar een plekje langs de stoep zodat M.& ik konden uitstappen vlak voor het restaurant waar we hadden afgesproken om A.'s  verjaardag en afstuderen te vieren.  

We kwamen aanrijden en ik zag in de verte een rode auto staan en vlak daarachter een laad- en losplek. 'Daar, vlak voor die rode auto'  zei ik tegen R. die achter het stuur zat.  Perfecte plek, we stapten uit en hij reed verder naar de parkeergarage terwijl ik samen met M. overstak.  Toen ik wat beter om me heen keek,  zag ik pas dat de rode auto een Ferrari Testa Rossa was en dat het niet zomaar een rode auto was die voor de Albert Heijn  geparkeerd stond. Jammer dat ik er geen foto van gemaakt heb, dacht ik wat later.  Want na het feestje van A.  reed ik terug met vrienden die sinds een tijdje een Tesla hebben. Op een avond een Testa Rossa  aanraken en in een Tesla zitten is toch al bijna geen toeval meer.  

De Tesla is een elektrisch en een elektronisch hoogstandje, met de eigenschappen van een raceijzer. Dit exemplaar heeft geen flamboyant jasje maar zit vol met toeters en bellen en dat is af te lezen aan het enorme touchscreen dat tussen de twee inzittenden is ingebouwd, groter dan een I-pad waarachter een wereld van informatietechnologie schuilgaat.  Hoe de  toekomst eruit ziet met zo'n auto?  Relaxed in de file staan met een complete workstation op je console, waardoor je geen seconde disconnected meer bent en kunt blijven doorwerken. Of het fijn is is de vraag, maar ik denk dat je er snel aan went.

Het moment van  de 100% computergestuurde mobiliteit staat voor de deur en een auto als de Tesla staat al in verbinding met een terminal ergens op de wereld. Maar waar blijft dan de thrill van het binnen een paar seconde optrekken van 0 tot 130 km per uur?  

Of gaan we toe naar een wereld waarbij de gewone automobilist keurig computergestuurd rondrijdt zonder brokken te kunnen maken en dat bezitters van snelle auto hun grote mensen speelgoed  kunnen rondrijden op testcircuits. Just for fun? 

Rijdend over de A12 kwam  ter hoogte van Driebergen een glimmende donkergroene Alfa Giulia  de snelweg opgereden. Zo'n model uit de jaren zestig, een rechthoekig blik op wielen met enigszins afgeronde hoeken.  Ik betrapte mezelf op de gedachte dat het mooi rijdend blik was. Mooi omdat het een oldtimer is, mooi omdat het glom en mooi vanwege de diepe groene kleur.

Zo'n dertig jaar geleden,  in de jaren tachtig hoor ik mezelf debiteren tegen vriendjes die Alfa's ophemelden dat Alfa's foute auto's zijn, auto's van de Carabinieri en dus niets aan.  En dan had je ook nog Alfa Suds die de exponent waren van het maandagmorgen model par excellance want gemaakt in een fabriek in de buurt van Napels.  En over Alfa's en sportief  rijden daar viel ook wel wat op af te dingen want ze schakelden alsof  je twee verroeste koppelingsplaten aan het bewerken was  en als sportief rijden pijn aan je oren mag doen, dan dus wel. 

Opgegroeid in Italië, land waar toen nog veel auto's gemaakt werden van minuscuul voor de kleine beurs zoals de Fiat 500 en de Autobianchi (fietsen en auto's) tot  super de luxe en exclusieve modellen.  Hier een reeks: Autobianchi (fietsen en auto's), Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Lamborghini, Maserati, Ferrari. Italië waar jonge mannen hun identiteit ontlenen aan hun auto.  

Ontwikkeling van voorkeur en smaak voor auto's wordt eerst bepaald door de auto's van vroeger thuis  en later door je omgeving en natuurlijk door marketing.  De eerste auto die ik me bewust herinner is de Peugeot 404 van mijn vader,  gevolgd door een veel gezelliger slepende Citroen DS station en weer 100.000 km later drie opeenvolgende NSU Ro80's  en toen die niet meer  werden gefabriceerd een Mercedes 240 Diesel. Nogal degelijk en saai na de veel aereodynamischer NSU.   Na het intermezzo Mercedes zijn werden de daaropvolgende auto's steeds Renaults. 

Tijdens een Italiaanse les heb ik om mijn leerlingen tot spreken aan te sporen wel eens gevraagd om een overzicht van de auto's te geven waar ze gedurende hun leven in hadden gereden. Een vraag waar iedereen wel iets over te melden heeft en daar komt bij dat de meesten ook wel iets vinden van Italiaanse auto's.   

Daarbij heeft automarketing  al een behoorlijke staat van dienst en zal elk zichzelf respecterend  individu zich buigen over de vraag of de auto passend is bij hem of haar. Dat er status vanaf straalt is niet alleen mooi meegenomen het is wie je in essentie bent of wil worden en kan er binnen gezinnen bij de keus van de eerste en tweede auto nog sprake zijn van een compromis waarbij het lease-contract of de veiligheid of het aantal kinderen nog een belangrijke rol spelen als er ook een derde auto in het spel is dan is dat een regelrecht statement.  Zo'n glimmende groene Alfa Giulia is zo'n statement van goede smaak, zullen we maar zeggen. Het ultieme hebbeding.  

Dan is er het fenomeen autoprogramma's  op zowel radio als tv, deze programma's zijn niet zozeer consumenten programma's maar vooral smaakmakers. Het programma van BNR-radio wordt niet voor niets gesponsord door een lease bedrijf.  

Autoprogramma's zijn geen echte consumentenprogramma's maar  met  Top Gear als koploper worden de eigenschappen van auto's zo uitvergroot dat het entertainment is geworden.  Terwijl in de radioprogramma's allerlei passionado's  uren wauwelen over carrosserie en cilinderinhoud  of over het geluid van het ding waarin een proefrit is gemaakt  in een taal die aan elkaar kleeft van de smeuige vergelijkingen en uitdrukkingen.  Omdat ik meestal in de auto zit als ik ernaar luister vind ik nooit de tijd om de leukste vergelijkingen op te schrijven.  Er worden veel woorden gebruikt en mannen (er komen weinig vrouwen voor in dergelijke programma's)   weten daar emoties in te leggen  en aan te ontlenen waar hun vriendin waarschijnlijk jaren om zou moeten bedelen.  Het is fascinerend dat rijdend blik dat allemaal los kan maken?

Toen ik gisteren die donkergroene Alfa Giulia inhaalde en daar met licht nostalgische blik naar keek,  bekroop met het gevoel dat ik anders kijk dan vroeger. Waarom vind ik die auto nou wel wat hebben en keek ik er toen op neer.  Jeugdige arrogantie is de meest voor de hand liggende reden.  Maar autoprogramma's  zijn er ook debet aan en imddels ben ik ook  geinfecteerd met nostaligimobilitisch.   Vroeger hadden auto's nog een eigen karakter  hadden...  en blijkbaar haal je een stukje vroeger dichterbij door in een oude auto te rijden.  

Maar of ik er ooit geld aan uit zou geven?  Als ik voor de keus gesteld werd zou ik allereerst nooit meer dan een auto aanschaffen en  richt ik me liever op het heden en de toekomst dan op al die nostalgische rijdende stinkauto's. De benzineprijzen zijn waanzinnig, de belastingen zijn hoog, ze maken lawaai en daar kunnen we relatief makkelijk van af. Ik zet in op  een hybride maar liefst op een elektrische auto. 

OverzichtOuder